Boz sincapların ‘işgalci tür’ konumuna geldiği İngiltere’de hükümet, enteresan bir yola başvurmaya hazırlanıyor. Boz sincaplara doğum kontrol hapı verilmesini öngören plan onaylandı. İşte ilginç hamlenin sebebi ve detayları…
Birleşik Krallık’ta hükümet boz sincaplara karşı harekete geçti. İşgalci tür olarak adlandırılan ve adeta nüfus patlaması yaşadıkları tespit edilen boz sincaplara doğum kontrol hapları verilmesini öngören projeye onay çıktı. Çevre Bakanı Lord Peter Goldsmith, boz sincaplar ve onlar gibi diğer işgalci türlerin ülke ekonomisine yıllık 1.8 milyar Pound değerinde zarar verdiklerini aktardı.
Peki boz sincaplara nasıl doğum kontrol hapı verilecek? Ünlü çizgi dizi Rick and Morty’de aktarılan gibi sincaplar ne bizi duyuyor ne de gizliden gizliye dünyayı yönetiyor. Haliyle doğum kontrol hapları ile yüz yüze kalacaklarından haberleri de yok.
Boz sincaplar, kendilerine özel olarak hazırlanmış yem kutularına yönlendirilecek. Bu kutularda fındık ezmesiyle karıştırılmış hapları afiyetle yiyecekler.
Boz sincaplar Britanya’da işgalci tür konumuna geldi. (Fotoğraf: Shutterstock)
İklim değişikliği ile mücadele kapsamında ağaçlandırılmaya çalışılan binlerce dönüm arazide bu çabaları olumsuz etkileyen sincap nüfusu hakkında İngiltere Çevre, Gıda ve Kırsal İşler Bakanlığı, BBC News’a yaptığı açıklamada “Bilimdeki ilerlemelerin doğamızın gelişmesine yardımcı olacağını umuyoruz. Buna, işgalci türlerin önlenmesi için insanların müdahalesi dahil” ifadelerini kullandı.
İŞGALCİ TÜR NEDİR?
Bu terim en çok; sokuldukları biyobölgeyi ve habitatı ekonomik, çevresel ve ekolojik yönden kötü etkileyen egzotik türler için kullanılır. Bu çeşit işgalci (‘istilacı’ da denir) türler bitki ya da hayvan olabilir ve sokuldukları bölgelerde, doğal yaşam alanlarında, özel habitatlarda, doğal avcılar ve otoburlar gibi düzenleyicilerin eksikliği nedeniyle baskın çıkarak doğal dengeyi bozarlar.
Doğayı koruma ve ormanlaştırma konularında çalışmalar yapan Birleşik Krallık Sincap Birliği (UKSA) de aynı öneriyi destekliyor. Birliğin aktardığı üzere boz sincaplar yaşları 10 ile 50 arasında değişen ağaçların kabuklarını kaldırarak ormanlık alanların genişlemesine olumsuz etkide bulunuyor. Bu olumsuz etki elbette sincap nüfusunun patlama yaşadığı senaryolarda gözle görülür oluyor.
KIRMIZI SİNCAPLARI DA ETKİLEDİLER
Kuzey Amerika’dan Britanya’ya 19. yüzyılın sonlarında gelen boz sincaplarla birlikte Birleşik Krallık’ta üç milyona yakın işgalçi kemirgen türün bulunduğu aktarılıyor. Çalışmalara göre boz sincaplar, kırmızı sincapları da büyük oranda yerlerinden etmiş durumda.
İskoçya’daki Galloway Orman Parkı’nda yaşayan bir kırmızı sincap. (Fotoğraf: Shutterstock)
Bakan Lord Goldsmith, uzun vadede, doğum kontrol planının ardından dişi sincapların da sayısını azaltmayı ve kısırlaştırma programı uygulanmasını hedefliyor. Goldsmith aynı zamanda boz sincap gibi yerli olmayan işgalci türlerin biyoçeşitliliği de tehlikeye attığını söylüyor.
Boz sincaplara doğum kontrol hapı verilmesi ilk olarak 2017’de hükümetin Hayvan ve Bitki Sağlığı Kurumu tarafından önerilmişti. Kurum, sincapların sayısının %90’a kadar azaltılacağı öngörüsünde bulunuyordu.
KRALİYET AİLESİ DE DESTEKLİYOR
Bu gündem maddesinde doğum kontrol planından yana olan bir diğer etkili unsur da Kraliyet Ailesi. UKSA’in kurucuları arasında Prens Charles da bulunuyor. UKSA’in temel amaçlarından biri de işgalci boz sincapların, Britanya ekosistemine olumsuz etkilerini kontrol altına alabilmek.
Prens Charles ayrıca, Britanya’da az sayıda kalan kırmızı sincapların korunmasının önemine ilişkin de Kırmızı Sincapları Kurtarma Vakfı için bir makale yazmış ve “sağlıklı ormanların sembolü” olarak tanımladığı bu tür için “Bu alımlı ve akıllı canlılar her zaman memnuniyet yaratıyor” ifadelerini kullanmıştı.
DENEME BAŞARILI OLDU
Yaklaşık üç yıldır UKSA, sincaplara doğum kontrol hapları vermenin yollarını arıyor. Deneme sürecinde özel bir zararsız boya içeren yemler fındık ezmesine karıştırılmış ve bu testin sonucunda, deney bölgesindeki sincapların yüzde 90’ının bu yemleri yediği tespit edilmişti.
Bununla birlikte İngiltere Kraliyet Ormancılık Topluluğu Başkanı Simon Lloyd geçen hafta yaptığı açıklamada boz sincapların sayılarının azaltılmadığı sürece küresel ısınmanın önüne geçebilmek ve biyoçeşitliliği geliştirmek için yürütülen çabaların boşa gideceğini söylemişti.
Kaynak: BBC, California Invasive Plant Council
DERLEYEN: METİN AKTAŞOĞLU Sözcü
